بیوانفورماتیک علم نوینی است که در آن با استفاده از کامپیوتر، نرم‌افزارهای کامپیوتری و بانکهای اطلاعاتی سعی می‌گردد تا به مسائل بیولوژیکی بخصوص در زمینه‌های سلولی و ملکولی پاسخ داده شود. در این علم با بکارگیری کامپیوتر سعی می‌گردد تا تحقیقات وسیعتری در خصوص پروتئین‌ها و ژنها بعمل آید.

دو فعالیت برجسته‌ای که بیوانفورماتیک دانان به آن مشغول هستند پروتئومیک و ژنومیک می‌باشد.

ژنومیک شامل تجزیه و تحلیل داده‌ها و اطلاعات ژنتیکی بخصوص ژنوم موجودات است. در حقیقت ژنوم را باید توالی کل DNA موجود در سلولهای یک جاندار دانست که بعنوان ماده ژنتیکی عمل می‌نماید و سبب بروز صفات وراثتی (فنوتیپ) می‌شود. با انتقال ماده وراثتی از یک نسل به نسل دیگر، صفات ارثی از یک نسل به نسل بعد منتقل می‌شود. در موجوداتی که تولید مثل جنسی دارند، ژنها از طریق سلول جنسی نر (اسپرم) و سلول جنسی ماده (اوول) به نوزاد منتقل می‌شود. بطور خلاصه باید گفت که ژنومیک شامل توالی یابی و آنالیز ژنها و رونوشت‌های آنها در یک موجود زنده‌است.

پروتئومیک به آنالیز پروتئین‌های یک موجود زنده گفته می‌شود.

علاوه بر ژنومیک و پروتئومیک، شاخه‌های دیگری از علوم زیستی وجود دارند که در بیو انفورماتیک از آنها استفاده می‌شود که عبارتند از: متابولومیک و ترانسکریپتومیک. در هرکدام از این بخش‌ها سعی می‌شود تا به سوالات و پیچیدگیهای علم حیات (زیست شناسی) پاسخ داده شود.

در حوزه متابولومیک سعی می‌شود تا داده‌هایی که در خصوص متابولیتهای سلولی هستند مورد مطالعه و تجزیه وتحلیل قرار گیرد و در علم ترانسکریپتومیک دادهایی که در خصوص رونویسی از روی DNA است مورد بحث و بررسی قرار میگیرد.

علم بیوانفورماتیک می‌تواند ابزاری در جهت توسعه تکنولوژی مهندسی ژنتیک و مهندسی پروتئین باشد. برخی از محققین امروزی، فصل جدیدی در حوزه علم بیوانفورماتیک معرفی می‌کنند که نام آنرا زیست سیستم Systems-Biology نهاده‌اند. زیست سیستم یا دستگاه زیستی دست یافته جدیدی است که برای پاسخگوئی به مباحث پیچیده زیستی توسط محققان بکار می‌رود.

زیست سیستم شامل برهمکنش میان ژنومیک و پروتئومیک و نیز داده‌های بیوانفورماتیک است که برای درک کامل از فعالیتهای سیستم‌های زیستی بکار می‌رود. امروزه شناخت توالی DNA به تنهائی پاسخگوی نیاز علمی دانشمندان زیست شناس نمی‌باشد بلکه مکانیسم عمل ملکول‌ها و اجزاء سلولی به شدت مورد توجه قرار گرفته. تحقیقاتی که امروزه در زمینه سلولهای بنیادین، تمایز سلولی، بیان ژنها و نحوه عملکرد آنها و نیز نحوه عملکرد و همکاری کلیه اجزاء سلول مثل میتوکندی و یا پلاستها صورت پذیرفته به عنوان دادهای خام برای علم بیوانفورماتیک بکار میرود.

برای اطلاعات بیشتر میتوانید از سایت http://www.ibp.ir استفاده كنید.

منبع: ویکی‌پدیا

نوع مطلب : مهندسی شيمی - معدنی و غذایی
نوشته شده در شنبه ۲۱ خرداد ۱۳۹۰ توسط SMSM |           |