یکی از هواپیماهایی که روزگاری سرآمد عصر خود بود و هم اکنون در موزه های هوایی حسرت پرواز می خورد، هواپیمای مافوق صوت کنکورد است. در دهه 60 میلادی هواپیماها با موتور جت پیشرفت زیادی کرده و تقریباً و یا شاید كاملاً هواپیماهای پیستونی را از رده خارج نموده بودند.
کم کم نظرهایی برای تولید یک هواپیمای مافوق صوت مسافربری نیز از گوشه و کنار شنیده می شد که قادر باشد با سرعتی چند برابر سرعت صوت پرواز نموده و در بتواند مسافران خود را در کوتاه ترین زمان ممکن به مقصد برساند.

شرکت های آمریکایی در آن زمان انجام این کار و تولید چنین هواپیماهایی را زیاد مطلوب نمی پنداشتند، در نتیجه شرکت های هواپیماسازی اروپایی بیکار ننشستند و پس از مدتی اولین هواپیمای مسافربری مافوق صوت جهان با سرعتی حدود 3 برابر صوت یا 3 ماخ پا به عرصه وجود نهاد که نام «کنکورد» را بر آن نهادند. این هواپیما در حقیقت نتیجه ساخت و طراحی مشترک دو کشور انگلستان و فرانسه است.

در ابتدای تولید این هواپیما و انجام پرواز های اولیه، حیرت بسیاری از شرکت های هوایی را برانگیخت و بسیاری دیگر نیز خواهان برخورداری از چنین هواپیمایی برای سرویس دهی هوایی شرکت های خود شدند، اما به تدریج از گوشه و کنار زمزمه هایی که گویای حقیقت مقرون به صرفه نبودن از نظر اقتصادی و معایب دیگر بود، به گوش می رسید و باعث شد که شرکت های هوایی از تعجیل در تصمیم خود اجتناب ورزیده و مدتی به انتظار بنشینند و نتیجه عملکرد این هواپیما را شاهد باشند. دوره خدمت این هواپیما بسیار کوتاه بود، چرا در ازای سرعت بیشتر، نقایصی بسیار از جمله کاهش تعداد مسافر قابل حمل، هزینه های نگهداری و پرواز سر سام آور، مصرف سوخت زیاد، ایجاد آلودگی صوتی فراوان و ... متوجه این هواپیما گردیده و آن را از ادامه خدمت باز می داشت.

هواپیمای کنکورد با بهره گیری از چهار موتور توربوجت با پس سوز، برای اولین بار در یک هواپیمای مسافربری در جهان، قادر به پرواز در سرعت های بالای صوت بود. این موتورهای بسیار قدرتمند، سوخت را به سرعت می بلعیدند و سر و صدای فراوانی را ایجاد می کردند. برای روشن تر شدن مسئله، صدای حاصل از پرواز چهار هواپیمای جنگنده تک موتوره را با هم و در یک زمان ،در نظر بگیرید که چه آلودگی صوتی فراوانی را موجب می شود. این هواپیما از بال های دلتا گونه یعنی تقریباً مثلثی شکل بهره می جست که از این نظر می توان آن را یک هواپیمای «کانارد» محسوب کرد. تنها رقیب این هواپیما، هواپیمای توپولوف TU-144 بود که این هواپیما در ظاهر بسیار به هواپیمای کنکورد شبیه بود و تشخیص آنها از یکدیگر قدری مشکل است.

این هواپیما در یکی از نمایشگاه های هوایی پاریس برای جلوگیری از برخورد به یک هواپیمای میراژ، سقوط نمود که همین برای بدنامی این هواپیما، تا حدود زیادی کافی بود. اما هواپیمای کنکورد سرانجام در سال 2001 به دلیل معایب و نقایص بسیار بازنشسته و از خط تولید کنار نهاده شد و مدل های تولید شده هم اکنون در اختیار موزه های هوایی در جهان هستند. البته کشور ایران هم در آن زمان قصد خرید این هواپیما برای خطوط هوایی را داشت که کارشناسان اقتصادی خریدوسرمایه گذاری بر روی این هواپیما را به دلیل مقرون به صرفه نبودن از نظر اقتصادی لغو کردند.

دانشنامه مرجع مهندسی ايران
www.smsm.ir

نوع مطلب : مهندسی هوافضا
نوشته شده در چهارشنبه ۲۹ دی ۱۳۸۹ توسط SMSM |           |