معماری در لغت به معنای علم بنائی و آباد سازی آمده و معمار به معنای بسیار عمارت کننده و کسی است که در آبادانی جهان می کوشد. قدمت معماری به عنوان یک فن برای ایجاد سرپناه، به قدمت تاریخ بشر می رسد اما معماری امروزه در جهان ترکیبی از صنعت ساختمان سازی به علاوه هنر، فلسفه، جامعه شناسی، روان شناسی اجتماعی، اخلاقی، اقتصاد، جغرافیای طبیعی و انسانی، برنامه ریزی و توسعه اقتصادی و علوم طبیعی نظیر زیست شناسی و محیط زیست است. از این رو می توان گفت که رشته مهندسی معماری به دلیل این خصلت و به ویژه با توجه به ماهیت هنری و نقش مهمی که خلاقیت هنری در آن ایفا می کند اساساً با سایر رشته های مهندسی متفاوت است.

دروسی مانند ترکیب ها، طراحی ها، دروس نظری معماری دروس خاصی هستند که عموماً به شیوه آتلیه ای یا کنفرانس های دانشجویی برگزار می شود و از نظم و قاعده مشخصی پیروی نمی کنند. مفاهیمی که در این دروس وجود دارد برپایه طرز تفکری کاملاً متفاوت با دروس دبیرستان بوده بدین رو موفقیت فرد در دوره دبیرستان و کنکور تضمینی برای اقبال فرد در این دروس به شمار نمی رود. داشتن استعداد هنری و به کار گرفتن عنصر خلاقیت در روند طراحی لازم موفقیت است. و نکته دیگر آنکه از دست دادن آینده شغلی برای فرد اهل ذوق رابطه ای با عدم توفیق در تحصیلات آکادمیک معماری ندارد چه بسا همین فرد بتواند یک مهندسی ناظر خوب، مدیر پروژه، برنامه ریز شهری بشود.از همین رو رشته معماری یكی از رشته‌های مهم دانشگاهی است كه امروزه در دانشكده‌های فنی یا هنری دنیا تدریس می‌شود. این رشته‌ دارای‌ دو جنبه‌ هنری‌ و فنی‌ است‌.

در این‌ میان‌ درس‌های‌ طراحی‌، زیباشناسی‌ و نحوه‌ زیباكردن‌ حجم‌ها، نماها وپلان‌ها به‌ هنر بر می‌گردد و دروسی‌ مثل‌ سازه‌های‌ بتنی‌ و فلزی‌، مقاومت‌ مصالح‌، ایستایی‌، تأسیسات‌ مكانیكی‌ و الكتریكی‌ به‌ جنبه‌ فنی‌ این‌ رشته‌ مربوط‌ می‌شود. در این‌ رشته‌ دروس‌ هنری‌ اهمیت‌ بیشتری‌ داشته‌ و دروس‌ علمی‌ و فنی‌ در راستای‌ دروس‌ هنری‌ است‌. برای‌ مثال‌ یك‌ معمار در طراحی‌ خانه‌ باید فضای‌ آرامش‌بخشی‌ را ایجاد كند تا باعث‌ اضطراب‌، خستگی‌ و دلتنگی‌ نگردد. كاری‌ كه‌ بیش‌ از رعایت‌ اصول‌ فیزیكی‌ مثل‌ نور و صوت‌، نیاز به‌ آشنایی‌ با اصول‌ زیبایی‌شناسی‌ دارد. 

درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل :
دروس‌ پایه‌:
هندسه‌ كاربردی‌، كارگاه‌ مصالح‌ و ساخت‌، درك‌ و بیان‌ محیط‌، بیان‌ معماری‌، هندسه‌ مناظر و مرایا، ریاضیات‌ و آمار، انسان‌، طبیعت‌، معماری‌، مقدمات‌ طراحی‌ معماری‌.

دروس‌ اصلی‌ :
مبانی‌ نظری‌ معماری‌، آشنایی‌ با معماری‌ جهان‌، برداشت‌ از بناهای‌ تاریخی‌، آشنایی‌ با معماری‌ معاصر، نقشه‌برداری‌، تنظیم‌ شرایط‌ محیطی‌، تأسیسات‌ الكتریكی‌ (نور و صدا)، تأسیسات‌ مكانیكی‌، مقاومت‌ مصالح‌ و سازه‌های‌ فلزی‌، سازه‌های‌ بتنی‌، ایستایی‌، متره‌ و برآورد، مدیریت‌ و تشكیلات‌ كارگاه‌، مصالح‌ ساختمانی‌، ساختمان‌، روستا، طرح‌ معماری‌.

دروس‌ تخصصی‌:
آشنایی‌ با مبانی‌ برنامه‌ریزی‌ كالبدی‌، تحلیل‌ فضاهای‌ شهری‌، آشنایی‌ با مرمت‌ ابنیه‌، طرح‌ معماری‌، طراحی‌ فنی‌، طرح‌ نهایی‌.

توانایی‌های‌ لازم :
معماری‌ بیش‌ از آنكه‌ علم‌ و تكنیك‌ باشد، ذوق‌ و سلیقه‌ و استعداد است‌ و معمار كسی است كه طرح‌های فردی‌اش با نقاشی و مجسمه‌سازی رقابت كند و در واقع بتواند مجسمه‌ای كاربردی بسازد. دانشجوی‌ این‌ رشته‌ علاوه‌ بر توانمندی‌ در طراحی‌ و قدرت‌ تجسم‌ و خلاقیت‌، لازم‌ است‌ كه‌ در درس‌ ریاضی‌ بخصوص‌ در هندسه‌ قوی‌ باشد چون‌ برای‌ آموزش‌ فن‌ و تكنیك‌ معماری‌ باید دروسی‌ مثل‌ هندسه‌ كاربردی‌، هندسه‌ مناظر و مرایا و ریاضیات‌ و آمار را مطالعه‌ كرد.

صنعت و بازار كار رشته مهندسی معماری

فارغ‌التحصیلان رشته معماری در نهایت می‌توانند در زمینه‌های زیر ایفای نقش كنند:

1- طراحی (تك بنا یا مجموعة زیستی كوچك)، از طراحهای اولیه تا مراحل اجرایی كار و طراحی اجزا عناصر تشكیل دهنده بنا.

2- رهبری و سرپرستی دفاتر مشاور معماری (مهندسی مشاور)

3- نظارت عمومی و عالی بر صحت انجام كار در عملیات اجرایی ساختمانی (مهندسی ناظر)

4- مدیریت و هماهنگی اجرایی پروژه‌های معماری (مدیریت پروژه)

5- تأسیس و سرپرستی مؤسسات پیمانكاری و احداث ساختمان.

6- همكاری با كلیه متخصصینی كه كارشان با ساماندهی فضای زیست مرتبط است، مانند اكولوژیست‌ها، جغرافی دانان، اقلیم شناسان، برنامه ریزان اقتصادی و اجتماعی و . . . .

7- طراحی پارك‌ها و میادین شهری و محوطه سازی.

8- مشاركت در پروژه‌های برنامه ریزی و طراحی شهری و شهرسازی.

9- طراحی تك بناها در مقیاس كوچك و انجام دكوراسیون داخلی.

10- انجام كارهای پژوهشی و آموزشی در زمینه طراحی فضای زیست. 

موقعیت‌ شغلی‌ در ایران‌ :
با توجه‌ به‌ این‌ كه‌ در سطح‌ كارشناسی‌ به‌ جنبه‌های‌ فنی‌ معماری‌ توجه‌ بیشتری‌ می‌شود، در نتیجه‌ فارغ‌التحصیل‌ این‌ رشته‌ می‌تواند به‌ ساختمان‌ سازی‌ (طراحی‌ فنی‌ ساختمان‌های‌ مختلف‌) بپردازد اما فارغ‌التحصیل‌ كارشناسی‌ ارشد چون‌ جنبه‌های‌ هنری‌ معماری‌ را آموزش‌ دیده‌ است‌ ، بیشتر به‌ هنر معماری‌ می‌پردازد. مهندس‌ معمار علاوه‌ بر طراحی‌ بناها می‌تواند به‌ طراحی‌ و ساخت‌ ماكت‌ و طراحی‌ معماری‌ داخلی‌ بپردازد یا به‌ عنوان‌ ناظر ساخت‌ فعالیت‌ كند. در ضمن‌ فارغ‌التحصیل‌ معماری‌ آمادگی‌ كار در رشته‌های‌ مرتبط‌ با معماری‌ مثل‌ طراحی‌ صحنه‌ یا طراحی‌ صنعتی‌ را نیز دارد.  

منبع:

دانشنامه مرجع مهندسی ايران

www.Smsm.ir

نوع مطلب : مهندسی معماری
نوشته شده در چهارشنبه ۲۹ دی ۱۳۸۹ توسط SMSM |           |